Έλληνες στη Σουηδία – 200 χρόνια

Έλληνες στη Σουηδία – 200 χρόνια

Παναγιώτης Καλογιάννης, Δεκέμβρης 2021

Τελείωσαν οι «εορτασμοί, οι πανηγυρισμοί» και οι διαφόρων λογιών εκδηλώσεις για τα πολυδιαφημισμένα 200 χρόνια της εθνικής μας ανεξαρτησίας, απανταχού της γης, όπου υπάρχει ελληνισμός.

Ενώ στον νότιο πόλο, το Δεκέμβρη του 2020 ανακοινώθηκε από την Ελληνική Κοινότητα Μελβούρνης το συνολικό, πλούσιο-πολύ πλούσιο, πρόγραμμα εκδηλώσεων της Κοινότητας από τον Γενάρη μέχρι τον Δεκέμβρη του 2021 (ημερομηνία, θέμα, ομιλητής, διεύθυνση), στη Σουηδία οι κάθε λογής αρμόδιοι έπαιξαν ... κρυφτό.
Ακούγεται, ότι, με πρωτοβουλία της Πρεσβείας, υπήρξε μια επιτροπή από Έλληνες επιχειρηματίες στη Σουηδία προκειμένου να χρηματοδοτήσει τις εκδηλώσεις στη Σουηδία για τα 200 χρόνια, όπως και μια επιτροπή εκδηλώσεων στην οποία συμμετείχαν μ.α., και, οι πρόεδροι Ομοσπονδίας και Πολιτιστικής Στέγης.
Δεν υπήρξε όπως, από ότι γνωρίζω, καμιά γραπτή πληροφόρηση.
Κατά διαστήματα ανακοινώνονταν εκδηλώσεις, μια κάθε φορά, από το ΦΒ της Ελληνικής Πρεσβείας στη Στοκχόλμη.

Η σιωπή δεν είναι, πάντα, χρυσός

Ο Τοξότης, πριν από τέσσερα χρόνια, ανέδειξε το υποφωτισμένο φιλελληνικό κίνημα στη Σουηδία στην περίοδο του ξεσηκωμού στη δεκαετία του 1820, καθώς και τους σουηδούς φιλέλληνες που ταξίδεψαν στην Ελλάδα για να πολεμήσουν ανιδιοτελώς στο πλευρό των επαναστατημένων Ελλήνων. Μερικοί δε, άφησαν τα κόκκαλά τους στα ελληνικά χώματα πολεμώντας τον «άπιστο». Ο Τοξότης ανάδειξε, επίσης, την βοήθεια του Σουηδικού Ερυθρού Σταυρού στην Ελλάδα όταν Έλληνες στρατιώτες αιμορραγούσαν στα πεδία των μαχών στους Βαλκανικούς πολέμους, ή πέθαιναν από πείνα τον καιρό της Κατοχής, καθώς και την Επιτροπή Αλληλεγγύης του Σουηδικού Κομμουνιστικού Κόμματος στους διωκόμενους Έλληνες την περίοδο του Εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα. Πρόσφατη είναι και η κινητοποίηση του σουηδικού λαού την περίοδο της επταετίας, ενάντια στη χούντα των συνταγματαρχών.

Επειδή η βοήθεια προς την Ελλάδα, από τη Σουηδία, παραμένει ένα κεφάλαιο σχεδόν άγνωστο, ο Τοξότης στις αρχές του 2021 έγραφε: Οι εγκατεστημένοι στη Σουηδία έχουμε χρέος, οφείλουμε να αναδείξουμε και να τιμήσουμε τον φιλελληνισμό του σουηδικού λαού. Να προβάλλουμε ένα θέμα που ενδιαφέρει, άμεσα, τους Σουηδούς, και αγνοούν στην συντριπτική τους πλειοψηφία οι πάροικοι.

Οι πρόεδροι (Ομοσπονδίας και Πολιτιστικής Στέγης), κραδαίνοντας το δολερό σκήπτρο του διχασμού, αγνόησαν τους σκοπούς που τα καταστατικά τους ορίζουν, και δεν έδειξαν το παραμικρό ενδιαφέρον να κάνουν γνωστό στις σημερινές γενιές ότι: ό ξεσηκωμός των Ελλήνων για την απελευθέρωσή τους εκφράστηκε σε όλη τη Σουηδία με τις πιο θερμές συμπάθειες.

Δεν πληροφορήθηκαν (Σουηδοί, Έλληνες, κ.α. κάτοικοι της Σουηδίας), ότι οι σουηδικές εφημερίδες αμέσως με το ξέσπασμα της Επανάστασης, έδωσαν μεγάλη έκταση στον απελευθερωτικό αγώνα. Είναι άνευ σημασίας, για το λεγόμενο μεταναστευτικό κίνημα, ότι: Σουηδοί ποιητές και μουσικοί ερμήνεψαν με στίχους και μουσική τα συναισθήματα του λαού μας. Παραβλέπουν οι διάφοροι αρμόδιοι τις εκθέσεις ζωγραφικής που έγιναν, και τα έσοδα διατέθηκαν για τον έρανο υπέρ των αγωνιζόμενων Ελλήνων. Θεωρούν ασήμαντες τις καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που έλαβαν χώρα σε όλες τις πόλεις, μ.α. μια σύνθεση Ύμνος στην απελευθέρωση της Ελλάδας, η καντάτα Η Σουηδία στα παιδιά της Ελλάδας κ.α.. Αδιαφορούν ακόμα και για το γεγονός ότι ο εθνικός ποιητής της Σουηδίας κινητοποιήθηκε υπέρ του αγώνα, και με το συνθετικό του ποίημά Μάρκος Μπότσαρης, ο Σταυραετός της Ελλοπίας περιγράφει τον ηρωικό θάνατο του Μπότσαρη το 1823. Άλλος, έγραψε το ιστορικό θεατρικό έργο Σουλιώτες, με θέμα τον αδιάκοπο αγώνα αυτών των ανθρώπων στα βουνά της Ηπείρου για τη λευτεριά τους ενάντια στους τούρκους το οποίο υπέβαλε στο μεγάλο Βασιλικό Θέατρο, και τα έσοδα από τις παραστάσεις θα πήγαιναν στον έρανο που γίνονταν σε όλη τη χώρα.

Ήταν μοναδική ευκαιρία σε όσους καυχώνται, ή ενημερώνουν (ψευδόμενοι) τις σουηδικές υπηρεσίες ότι, εργάζονται για τη σύσφιξη σχέσεων ανάμεσα στους Σουηδούς και τους Έλληνες, να κάνουν μια ιστορική περιήγηση στη Σουηδία, να αναβιώσουν με εκθέματα, με γραπτές μαρτυρίες και εικαστικές απεικονίσεις τη στάση του Σουηδικού λαού από την περίοδο της Επανάστασης μέχρι τη χούντα των συνταγματαρχών. Έχοντας επικεντρώσει το ενδιαφέρον τους στις μεταξύ τους διαμάχες, δεν προσπάθησαν, καν, να συνθέσουν στοιχεία τα οποία ο χρόνος αποχωρίζει: τα γεγονότα και τις συγκεκριμένες συνθήκες κάτω από τις οποίες συνέβησαν, και το «άρωμα» της κάθε εποχής.

Δεν σας ζητήθηκε κ.κ. πρόεδροι (Ομοσπονδίας και Πολιτιστικής Στέγης) να αναλύσετε π.χ. πως συνδέεται ο εθνικισμός και οι Βαλκανικοί Πόλεμοι στην εθνοκάθαρση του ελληνισμού της Μικράς Ασίας και του Πόντου, αλλά να αποτίνετε ελάχιστο φόρο τιμής στη μνήμη των ανθρώπων που πάλεψαν για την λευτεριά της πατρίδας μας. Να τιμήσετε τη συμβολή των ανθρώπων που, στη διάρκεια της Κατοχής έσωσαν εκατομμύρια Έλληνες καταδικασμένους σε θάνατο από πείνα, και που σ’ αυτούς, ίσως, οφείλουμε την ύπαρξή μας.

Να κάνετε το αυτονόητο σας υποδείχτηκε. Αυτό, που έπρεπε να έχετε κάνει προ πολλού.

Μια ελλειμματική εκδήλωση

Στις 20 Οκτωβρίου 2021 έγινε μια εκδήλωση στο Σουηδικό Κοινοβούλιο (με πρωτοβουλία μιας ομάδας σουηδών βουλευτών) για τα 200 χρόνια από την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης και τον σουηδικό Φιλελληνισμό. Στην εκδήλωση συμμετείχε η αντιπρόεδρος στο Ελληνικό Κοινοβούλιο κα Σοφία Σακοράφα, καθώς και, περίπου, 50 προσκεκλημένοι (Έλληνες και Σουηδοί).

Το απόγευμα, πάντα με προσκεκλημένους, έγινε μια τελετή στην Πολιτιστική Στέγη όπου η αντιπρόεδρος του Ελληνικού Κοινοβουλίου παρέδωσε αντίγραφα από τα κατά καιρούς συντάγματα του Ελληνικού Κράτους. Άστραψαν πολλές φορές τα φλας των φωτογραφικών μηχανών για να διατηρήσουν ζωντανή στη μνήμη των συγχρόνων και των μεταγενεστέρων τους εκλεκτούς παρευρισκόμενους. Στη συνέχεια, στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, έγινε μια πολύ πετυχημένη ποιοτική μουσική εκδήλωση, στην οποία δεν παραβρέθηκαν μόνο προσκεκλημένοι.

Αντιπαρέρχομαι τις οποιεσδήποτε αναφορές/απολογισμούς για τις «πετυχημένες» εκδηλώσεις που θα γραφτούν, και ουδέν σχόλιο για τις 300.000 κορώνες που λέγεται ότι κόστισε η εκδήλωση. Αναρωτιέμαι όμως, γιατί η σημαντική αυτή εκδήλωση για τους Σουηδούς φιλέλληνες που πολέμησαν και θυσιάστηκαν για την Ελευθερία της Ελλάδας, περιορίστηκε μόνο σε 50 διαλεχτούς προσκεκλημένους στη Στοκχόλμη, και γιατί δεν προβλήθηκε ποικιλότροπα στους 10 379 295 κατοίκους της Σουηδίας, ανάμεσα στους οποίους είναι και, περίπου, 30.000 ελληνικής καταγωγής. Γιατί αποκλείσατε τον Svensson από το Göteborg; Γιατί δεν δικαιούται η κυρά Μαρία από τo Malmö αυτής της πληροφόρησης; Γιατί, κ.κ. οργανωτές, περιφρονήσατε και αποκρύψατε σημαντικά ιστορικά γεγονότα σε 10 379 295 ανθρώπους;

Πολέμησαν για την Ελευθερία

Οι Σουηδοί φιλέλληνες, σε αντίθεση με πολλούς άλλους, ήταν ανιδιοτελείς και δεν απέβλεπαν σε εύκολο πλουτισμό, σταδιοδρομία, προαγωγές στη στρατιωτική βαθμίδα, απόκτηση γης κ.α.. Είναι σημαντικό να τονιστεί ό,τι όσοι επέστρεψαν στη Σουηδία δεν έγραφαν λιβέλους ενάντια στους Έλληνες και την Επανάσταση (όπως έκαναν πολλοί καιροσκόποι από άλλες χώρες). Το αντίθετο μάλιστα. Το θεωρούσαν τιμή τους να είναι μεταξύ αυτών που πολέμησαν για ελευθερία σε μια δίκαια υπόθεση, και με τα γραπτά τους προσπάθησαν να αποκαταστήσουν την αλήθεια. «Θεώρησα ότι ήταν καθήκον μου να αφήσω στους συμπατριώτες μου μια σύντομη αλλά αληθινή διήγηση για τα σημαντικά αυτά γεγονότα, ιδιαίτερα όταν οι ειδήσεις [για την Επανάσταση] που έρχονταν στη Σουηδία συνήθως ήταν παραποιημένες». (Νιλς Άσλινγκ).

August Maximilian Myhrberg.

Συμπάροικος, στις 25 Μαρτίου 2021, άφησε λίγα λουλούδια στον τάφο φιλέλληνα που πολέμησε για την ελευθερία της Ελλάδας, ενώ, οι Έλληνες επίσημοι, ή οι μόνιμοι εκλεκτοί προσκεκλημένοι σε κάθε εκδήλωση, τον αγνόησαν.
Οι Σουηδοί δεν τον ξεχνούν, και τιμώντας τον φροντίζουν τα επιγραφικά γράμματα να είναι ευανάγνωστα, για να πληροφορούν τους νεότερους, ότι:
«Γενναίος, μεγαλόψυχος, αυτοθυσιαζόμενος αφιέρωσε τη ζωή του στην υπόθεση της ελευθερίας, την καρδιά του στην αλληλεγγύη των λαών, την ψυχή του στον Κύριο, στη γαλήνη του οποίου κατέληξε».

Αύγουστε, αγωνίστηκες για την Ελευθερία σε ξένες χώρες ανιδιοτελώς, και ο κόσμος γνωρίζει ότι: «Ελλάδα, Πολωνία, Ισπανία είναι μάρτυρες του ηρωισμού σου».

«Αναπαύσου εν ειρήνη». Ίσως, κάποτε, κάποιος τυχαίος Έλληνας που έγινε σπουδαίος αλλά αποδείχτηκε μοιραίος, αποβλέποντας στην αυτοπροβολή του θα σε επισκεφτεί να φωτογραφηθεί μαζί σου.

Παναγιώτης Καλογιάννης, Δεκέμβρης 2021

ΥΓ: Η ανάρτηση προορίζονταν για τον Τοξότη, ο οποίος για τεχνικούς λόγους, προσωρινά, ανέστειλε τη λειτουργία του.</>